افسردگی بعد از زایمان چیست؟

مادر شدن و تولد هر فرزند با احساسات مثبت زیادی همراه است. قطعا بغل کردن فرشته کوچولو بعد از نه ماه انتظار برای پدر و مادر هیجان انگیز و شادی بخش است. اما در کنار این احساسات مثبت، زندگی والدین با حضور این عضو جدید کوچولو حسابی تغییر می کند و هر تغییر چه مثبت باشد و چه منفی، چالش های خاص خودش رو دارد و می تواند باعث سردرگمی، استرس و  حتی افسردگی بعد از زایمان شود.
هر چقدر هم که والدین نوزادشان را دوست داشته باشند، تغییر شرایط یعنی مسئولیت های جدید، نداشتن زمان کافی برای خود، محرومیت از خواب، خستگی، تغییر ظاهر بدنی ناشی از زایمان و بارداری، تغییرات هورمونی و کم تر شدن تعاملات دو نفره والدین می تواند عامل احساسات منفی در آنان باشد. پس اگر مادر در طول یکی دو هفته اول به سرعت ناراحت شود و گریه کند، کج‌خلق باشد و تمرکز نداشته باشد، پیوند عاطفی با نوزادش برقرار نکند، بی‌قرار باشد و استرس داشته باشد، کاملا طبیعی است و 80 درصد مادران این شرایط را تجربه می کنند. معمولا بعد از گذشت یکی دو هفته مادر با شرایط سازگار میشود و حال بهتری خواهد داشت. البته تلاش برای استراحت بیشتر و کافی و حمایت اجتماعی اطرافیان می تواند به بهبود سریع تر این حالت کمک کند.
اما اگر حال مادر بدتر شود و افکار و احساسات منفی او با گذشت زمان بهبود نیابد و شدیدتر شود ممکن است دچار افسردگی بعد از زایمان شده باشد. افسردگی بعد از زایمان فاجعه بار و خجالت آور نیست و ممکن است برای هر کسی پیش بیاید.
این نوع از افسردگی قابل درمان است و مداخله زود هنگام و به موقع کلیدی برای حل بهتر مشکل است.

علائم افسردگی بعد از زایمان:

شناخت علائم افسردگی به مادران کمک می کند سریع تر متوجه مشکلشان بشوند و به موقع برای درمان اقدام کنند. علایم افسردگی بعد از زایمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و در طول هر روز می تواند نوسان داشته باشد اما به طور کلی علائم عبارت است از:

• تقریبا هر روز احساس غمگینی، پوچی و ناامیدی
• گریه کردن با کوچک ترین بهانه یا حتی بدون هیچ دلیلی
• از دست دادن علاقه و احساس لذت به فعالیت‌هایی که قبلا لذت‌بخش بوده است (مثلا رابطه جنسی)
• کاهش یا افزایش قابل توجه وزن بدون رژیم
• بی خوابی یا پرخوابی (یعنی زیاد خوابیدن)
• کند شدن حرکات
• خستگی و انرژی کم در اکثر روزها
• احساس بی ارزشی یا گناه
• مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
• اضطراب زیاد
• دردهای جسمی
• منزوی شدن و دوری کردن از خانواده یا دوستان
• اشکال در تصمیم گیری
• احساس تنهایی
• احساسات منفی نسبت به نوزاد و احساس گناه به خاطر داشتن چنین احساساتی
• افکار مرگ یا خودکشی
• افکار مزاحم در مورد آسیب رساندن به خود یا کودکتان

اگر مادر 5 مورد یا بیشتر از این علایم رو داشته باشد و شدت این علایم به قدری باشد که باعث مختل شدن زندگیش شود احتمالا مبتلا به افسردگی است و باید حتما به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند و تحت درمان دارویی، رواندرمانی یا ترکیبی از هر دو باشد.
درصورتی که برای درمان اقدام نکند ممکن است علایم شدید تر شود یا برای مدت طولانی ادامه پیدا کنه. از آنجایی که مادر یک نوزاد کوچک دارد که نیازمند توجه و مراقبت مادر است، اگر مادر مدت زمان زیادی در حالت افسردگی باشد نیازهای روانی و عاطفی نوزاد برطرف نمیشود و سبک دلبستگیش آسیب میبیند.
علاوه بر مواردی که گفتیم ممکن است افسردگی به طور موقت بهبود پیدا کنه اما مجدد چند ماه بعد برگشت داشته باشد.
بنابراین بهتر است در صورتی که علایم مشاهده شد حتما برای درمان اقدام کنید.

علایم معمولا در چند هفته اول بعداز زایمان رخ می دهد.اما ممکن است علایم تا ماه ها بعد ظاهر نشوند. گاهی هم موقتا بهبود پیدا می کند اما مجدد بازمیگردد.

اقدامات پیشگیرانه:

اقدامات پیشگیرانه اقداماتی است که با انجام آن ها می توان تا حدی از وقوع افسردگی پیشگیری کرد:

1. با افراد صمیمی و نزدیک زندگیتان در مورد شرایط جدید و حس و حالی که تجربه می کنید حتما صحبت کنید.
2. از کمک دیگران استفاده کنید و در صورت امکان برای مدت کوتاهی هم که شده در طول هفته نوزاد را به شخص مورد اعتمادتان بسپارید و برای خودتان وقت بگذارید. میتوانید کاری را انجام دهید که برایتان لذت بخش است.
3. درست است که مسیولیت های جدید ممکن است زمانی برای ورزش و رسیدگی به خودتان باقی نگذارد اما حتی الامکان از پیاده روی غافل نشد. می توانید نوزادتان را هم با کالسکه با خودتان ببرید.