اضطراب اجتماعی چیست؟ راهکار های درمان اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

اضطراب اجتماعی چیست؟

اختلال اضطراب اجتماعی (social anxiety disorder) یکی از انواع مختلف اختلالات اضطرابی است که در گروه های سنی و فرهنگ های مختلف یک مشکل شایع روانشناختی محسوب میشود. بر اساس مطالعات انجام شده در این حوزه 13 درصد افراد در دوره ای از زندگی خود این نوع اضطراب را تجربه کرده اند. افراد مبتلا به این نوع اضطراب  از شرمساری یا تحقیر شدن در موقعیت های اجتماعی بیش از اندازه می ترسند. همچنین در برقراری ارتباط با دیگران، دوست یابی، سخنرانی و اجرا در مقابل جمع دچار مشکل هستند. آنها می دانند که ترسشان منطقی نیست، اما در مقابله با آن ناموفق هستند. این اختلال با خجالتی بودن کاملا متفاوت است، چرا که خجالت احساسی گذرا است اما اضطراب اجتماعی ترسی پایدار است که زندگی فرد را مختل می‌کند.

علایم:

افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است علائم شناختی، جسمی و رفتاری را قبل، در حین و بعد از حضور در موقعیت های اجتماعی تجربه کنند. این علایم عبارت اند از:

• ترس یا اضطراب شدید نسبت به یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن، فرد در معرض توجه دیگران قرار می‌گیرد. برای مثال: تعاملات اجتماعی (مثلاً، حرف زدن با دیگران، ملاقات یا آشنا شدن با غریبه ها)، تحت نظارت دیگران قرار داشتن (مثلاً، به هنگام خوردن یا نوشیدن)، یا انجام دادن کاری در جلوی دیگران (مثلاً، سخنرانی کردن).
• اضطراب از برقراری ارتباط چشمی و شروع مکالمات
• نگرانی از مورد قضاوت قرار گرفتن توسط دیگران
• نگرانی از اینکه دیگران متوجه اضطراب آن ها می شوند
• خجالت زدگی
• افزایش تعریق
• لرزش دست
• تنش عضلانی
• افزایش تپش قلب
• مشکلات گوارشی
• تنگی نفس
• اجتناب از فعالیت‌های اجتماعی، حضور در جمع و اجتناب از ارایه کنفرانس و سخنرانی های کاری و تحصیلی

همه شما ممکن است گاهی برخی از این علایم را تجربه کرده باشید اما تجربه کوتاه مدت برخی از این علایم به معنای ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نیست. زمانی که این علایم را برای مدت زمان طولانی (حداقل 6 ماه) تجربه کرده باشید و این ترس در شما به قدری شدید باشد که از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنید و موجب اختلال در فعالیت های شغلی و تحصیلیتان باشد بهتر از به روان شناس مراجعه کنید و از او کمک بگیرید. برای مثال دانشجویی که از ترس ارزیابی منفی همکلاسی هایش یا از ترس مورد تمسخر قرار گرفتن از ارایه کنفرانس انصراف می دهد یا در کلاس سوال نمی پرسد احتمالا به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلاست.

علت بروز اختلال اضطراب اجتماعی:

علت دقیق اختلال اضطراب اجتماعی که از سال‌های نوجوانی آغاز می شود به طور دقیق مشخص نیست اما عوامل زیر می تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند:

• وراثت

• ساختار مغز

برای مثال عدم تعادل در انتقال دهنده‌های عصبی مغز (عدم تعادل در انتقال دهنده عصبی سروتونین،  که باعث تنظیم خلق و خو و احساسات می شود)،  فعالیت بیش از حد ناحیه آمیگدالا در مغز

• عوامل محیطی:

برای مثال داشتن یک والد بیش از حد کنترل کننده یا محافظت کننده، درگیری خانوادگی یا سو استفاده جنسی، تجربیات نامناسب در دوران کودکی و معلولیت جسمانی

افرادی که یکی از اعضای خانوادشان به اختلال اضطرابی مبتلا باشد، به احتمال بیشتری در معرض ابتلا به اضطراب اجتماعی قرار دارد. اما، محققان مطمئن نیستند که آیا آنها واقعاً با عوامل ژنتیکی مرتبط هست یا یادگیری آن رفتارها. به عنوان مثال ، ممکن است کودک با یادگیری رفتار یکی از والدین خود که دارای اختلال اضطراب است، دچار اختلال اضطراب شود.

• ویژگی های شخصیتی:

برای مثال خلق و خوی خجالتی ، ترسو یا کناره گرفته از کودکی

درمان اضطراب اجتماعی:

خوشبختانه امروزه درمان‌های موثری برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی وجود دارد که از آن جمله می توان به دارو درمانی، روان‌درمانی شناختی رفتاری (CBT)،  روان درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT)، درمان های مبتنی بر مواجهه و روان درمانی بین فردی اشاره کرد. به صلاح دید افراد متخصص متناسب با علایم و شدت اختلال در هر فرد، یکی از این روش ها به کار می رود.

راهکارهای خودیاری

استراتژی های خودیاری برای اختلال اضطراب اجتماعی می تواند برای بهبود علائم خفیف مفید باشد. نمونه هایی از راهکار ها عبارت اند از:

• خواب کافی

کمبود خواب می تواند اضطراب را افزایش داده و علائم اضطراب اجتماعی را بدتر کند. بنابراین داشتن حداقل هشت ساعت خواب در هر شب می تواند مفید باشد.

• تغذیه

نوع غذاهای مصرفی در تشدید یا کاهش اضطراب نقش دارد برای مثال پرهیز خوراکی های دارای کافیین مانند قهوه، شکلات و سودا که محرک اند، می توانند اضطراب را کاهش دهند.

• تنفس عمیق (تنفس شکمی یا دیافراگمی)

• بهبود مهارت های اجتماعی

بهبود مهارت های اجتماعی یکی از مولفه های مهم درمان اختلال اضطراب اجتماعی است. افراد مبتلا به این اختلال به دلیل ترس های خود همواره روابط اجتماعی محدودی داشته اند و فرصت کسب مهارت های اجتماعی را از خود سلب کرده بودند. بنابراین آموزش و بعد تمرین این مهارت ها می تواند تا حد زیادی برایشان کمک کننده باشد.

• خود را به تدریج در معرض موقعیت های اضطراب برانگیز قرار دهید

اجتناب از موقعیت هایی که برایتان ناخوشایند است می تواند اضطراب شما را در کوتاه مدت کاهش دهد، اما در طولانی مدت اوضاع را بدتر می کند. یک لیست از موقعیت هایی که شما را مضطرب می کند تهیه کنید و آن ها را به ترتیب ترسناک بودن رتبه بندی کنید. سپس از موقعیت هایی که کم تر برایتان اضطراب برانگیز است شروع کنید و با ترس خود مواجه شوید. ممکن است در ابتدا مضطرب شوید اما وقتی برای مدت کوتاهی اضطراب را تحمل کنید دیگر آن موقعیت برایتان ترسناک نخواهد بود.

در صورت عدم درمان، این اختلال می تواند منجر به سو مصرف مواد، افسردگی، کاهش عزت نفس و به طور کلی کاهش کیفیت زندگی ‌شود چرا که افراد با اضطراب اجتماعی دوستان کمی خواهند داشت، ممکن است هیچ رابطه عاشقانه‌ای را نتوانند شکل دهند، تحصیل را رها کنند، شغل را ترک کنند و برای تحمل اضطراب از الکل استفاده کنند. با این حال، با درمان مناسب،کیفیت زندگی آنها می تواند بسیار بهبود یابد.