هیپومانیا چیست؟ چگونه بر اساس نشانه ها هیپومانیا را بشناسیم و روش های درمان آن چیست؟
هیپومانیا چیست؟
هرگاه صحبت از هیجا‌ن‌های منفی مانند غم یا خشم می‌شود همه می‌دانیم که تجربه افراطی آن‌ها دردسر ساز است و معمولاً تلاش می‌کنیم از آن‌ها اجتناب کنیم حتی اگر آن هیجان شادی افراطی یا هیپومانیا باشد.
بله اگر بگوییم شادی افراطی نیز دردسر ساز است ممکن است در ابتدا عجیب به نظر برسد. هیپومانیا یا نیمه شیدایی نوعی سرخوشی افراطی است. این حالت سرخوشی غیر‌طبیعی بر افکار، احساسات و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد که می تواند علامتی از اختلالات روان‌شناختی مانند اختلال دو قطبی نوع دوم باشد.
علایم هیپومانیا :
علائم و نشانه های خاصی که در طی هیپومانیا تجربه می‌شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان گفت فرد حداقل به مدت چهار روز پشت سر هم در اکثر ساعات روز به شیوه‌ی غیر عادی روحیه‌ی بسیار خوبی دارد و بسیار فعال و پر انرژی، تحریک‌پذیر و زود رنج است. دیگر علایمی که در طول این دوره ممکن است مشاهده شود عبارت است از:
- عزت نفس بیش از اندازه و یا خود بزرگ بینی (تصور غیر واقع‌بینانه در مورد توانایی‌های خود)
- بی قراری و پرتحرکی
- پرحرفی شدید
- کاهش قابل توجه نیاز به خواب (مثلا فرد فط 3 ساعت در روز می‌خوابد و احساسا خستگی و خوابالودگی نمی‌کند)
- فرار فکر (از این شاخه به آن شاخه می‌پرد یا احساس می‌کند افکار زیادی به ذهنش می‌آیند و می‌روند)
- حواس‌پرتی شدید (حتی با محرک‌های کوچک و بی‌اهمیت)
- افزایش فعالیت‌های هدفمند (فعالیت‌های شغلی و تحصیلی) یا فعالیت‌های بی‌هدف
- افزایش فعالیت‌های پرخطر و پر ریسک مانند ولخرجی کردن یا رفتار‌های جنسی پرخطر قمار یا سرمایه‌گذاری مالی غیر منطقی
- ایده‌های بلند پروازانه
- بیش‌فعالی جنسی
این علایم تغییرات واضحی در عملکرد و رفتار فرد ایجاد می‌کنند که به راحتی توسط اطرافیان قابل مشاهده و تشخیص است اما به قدری شدید نیست که موجب اختلال و نابسامانی در عملکرد اجتماعی و شغلی او شود و از این جهت با مانیا یا شیدایی متفاوت است.
در حالت خلقی مانیا عملکرد فرد به شدت تحت تأثیر علایم قرار می‌گیرد و حتی ممکن است با ویژگی‌های روا‌نپریشی مانند توهم و هذیان ظاهر شود.
هیپومانیا با اینکه به شدت مانیا یا شیدایی نیست اما در طولانی مدت می‌تواند پیامد‌های ناگواری به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، بیش‌فعالی جنسی می‌تواند منجر به از بین رفتن روابط عاطفی و بیماری‌های مقاربتی شود. یا ولخرجی می‌تواند منجر به مشکلات مالی شدید شود.
علت این نیمه شیدایی :
هیپومانیا می‌تواند نشانه‌ای از اختلال دو قطبی نوع دو، اختلال سیکلوتیمیا و یا اختلال اسکیزوافکتیو باشد، اما می‌تواند به دلایل دیگری نیز رخ دهد، از جمله:
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- تغییر در الگوی خواب
- افسردگی
- سطح بالای استرس
- عوارض جانبی دارو
- سابقه‌ی خانوادگی
- تغییرات فصلی (دوره‌های افسردگی به طور معمول در طول پاییز یا زمستان و دوره‌های هیپومانیا در بهار یا تابستان رخ می‌دهد. در چنین مواردی ، فرد از یک الگوی فصلی پیروی می‌کند)
- شیمی مغز
هیپومانیا و اختلال دو قطبی به طور جداگانه تشخیص داده می شوند، بنابراین وجود هیپومانیا در یک فرد لزوماً به معنای تشخیص اختلال دو قطبی نیست.
روش‌های درمانی هیپومانی :
- دارودرمانی: استفاده از داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلقی رایج ترین و موثرترین روش برای درمان هیپومانیا است. پزشک ممکن است متناسب با نوع علایم و شدت آن‌ها از داروهایی همچون داروهای ضد روان پریشی، لیتیوم (تثبیت‌کننده خلق و خو با اثرات ضد افسردگی) و اسید والپروئیک استفاده کند.
- تغییر سبک زندگی: برای مثال اجتناب از مصرف خوراکی‌های محرک مانند کافئین و شکر، ورزش روزانه، هر شب هفت تا هشت ساعت خوابیدن، خوردن منظم وعده‌های غذایی
اگر این علایم را تجربه کردهاید چه کار کنید؟
- حتما به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا از ابتلا به هیپومانیا یا عدم وجود آن مطمین شوید.
- دوره درمان را ادامه دهید. به توصیه‌های درمانی پزشک خود پایبند باشید تا بتوانید به خوبی هیپومانیا را مدیریت کنید و با پیامد‌های ناخوشایند آن مواجه نشوید
- در مورد هیپومانیا مطالعه کنید: هرچه بیشتر درباره هیپومانیا و علائم و عوامل فردی خود بیاموزید، مدیریت شرایط برایتان آسان‌تر خواهد بود.
- یک دفترچه خاطرات خلقی داشته باشید: در یک دفترچه تغییرات خلقی خود در طول روز را یادداشت نمایید. (مثلاً صبح بسیار پر انرژی بود ظهر احساس خستگی کردم و…) با این کار شما یک تقویم دقیق از حالت خلقی خود درست کردهاید که در برنامه‌ریزی مسیر درمان به شما و پزشکتان کمک می‌کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.